Verantwoordelijkheid eigenaar
Verantwoordelijkheid/aansprakelijkheid gebouweneigenaar,
opdrachtgever, beheerder bij werk door derden
Het Bouwbesluit verplicht opdrachtgevers en eigenaren van gebouwen om er bij het ontwerp al voor te zorgen dat (ver)bouwen, reinigen en inspectie en onderhoud, zowel in de uitvoeringsfase als in de gebruikersfase, VEILIG en GEZOND uitgevoerd kan worden.
De Europese Richtlijn Werken op Hoogte (juli 2006) geldt voor iedereen die als werkgever, werknemer, gebouwenbeheerder of gebouweneigenaar werkzaamheden op hoogte uitvoert of laat uitvoeren.
Het behoort primair tot de zorgplicht van een gebouweneigenaar (“goed huisvaderschap”) om er voor zorg te dragen dat diegenen aan wie (tijdelijk) werk is opgedragen dat ook veilig kan doen.
De zorgplicht kan dus verder strekken dan de eigen werknemers. Ook door de eigenaar of beheerder aangestuurde medewerkers van derden kunnen onder die zorgplicht vallen.
De eigenaar of beheerder zal in veel gevallen direct of indirect verantwoordelijk zijn voor het inrichten van de werkplek voor en/of door derden.
Van daaruit kan de eigenaar of beheerder in een civielrechtelijke procedure aansprakelijk gesteld worden als blijkt dat er een ongeval heeft plaatsgevonden doordat de werkplek niet veilig was.
Bij een dergelijk ongeval zal de werknemer de werkgever aansprakelijk stellen en de werkgever de opdrachtgever van het werk, de gebouweneigenaar of beheerder.
Enkele toepasselijke artikelen uit het Burgerlijk Wetboek (BW) en de Woningwet:
Artikel 1a lid 1 Woningwet: De eigenaar van een bouwwerk, standplaats, open erf of terrein of degene die uit anderen hoofde bevoegd is tot het daaraan treffen van voorzieningen draagt er zorg voor dat als gevolg van de staat van dat bouwwerk, die standplaats, dat open erf of terrein geen gevaar voor de gezondheid of veiligheid ontstaat dan wel voortduurt.
Lid 2: Een ieder die een bouwwerk of standplaats bouwt, gebruikt, laat gebruiken of sloopt, draagt er, voor zover dat in diens vermogen ligt, zorg voor dat als gevolg van dat bouwen, gebruik of slopen geen gevaar voor de gezondheid of veiligheid ontstaat danwel voortduurt.
Artikel 174 BW: De bezitter van een opstal die niet voldoet aan de eisen die men daaraan in de gegeven omstandigheden mag stellen, en daardoor gevaar voor personen of zaken oplevert, is, wanneer dit gevaar zich verwezenlijkt, aansprakelijk, […]
Uit artikel 1a van de Woningwet blijkt dat de gebouweneigenaar verantwoordelijk is voor een veilige omgeving in, op en om zijn gebouw. Indien door het uitblijven van deze veilige omgeving schade ontstaat aan derden, dan kan de eigenaar op zijn verantwoordelijkheid worden aangesproken en voor een onrechtmatige daad aansprakelijk worden gesteld conform artikel 174 BW.
Artikel 658 BW: Hij die in de uitoefening van zijn beroep of bedrijf arbeid laat verrichten door een persoon met wie hij geen arbeidsovereenkomst heeft, is […] aansprakelijk voor de schade die deze persoon in de uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt. […]
Artikel 162 boek 6 Burgerlijk Wetboek:
- Hij die jegens een ander een onrechtmatige daad pleegt, welke hem kan worden toegerekend, is verplicht de schade die de ander dientengevolge lijdt, te vergoeden.
- Als onrechtmatige daad worden aangemerkt een inbreuk op een recht en een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht of met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt, een en ander behoudens de aanwezigheid van een rechtvaardigingsgrond.
- Een onrechtmatige daad kan aan de dader worden toegerekend, indien zij te wijten is aan zijn schuld of aan een oorzaak welke krachtens de wet of de in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt.